Đọc tiểu thuyết Dòng Đời của Nguyễn Duy Toàn
Tập tiểu thuyết "Dòng đời" của Nguyễn Duy Toàn (Lưu Lãng Khách, quê
Quảng Ngãi, sống tại thành phố Hồ Chí Minh), do Nhà xuất bản Hội nhà văn
ấn hành quý I năm 2019, gồm 10 chương, là sự ngắm nhìn về quá khứ của
một lãng tử miệt mài làm thơ trên bước đường phiêu lãng. Mỗi chương là
một chặng đường của chính tác giả, với những buồn vui, thăng trầm trong
cuộc sống. Điều đáng nói trước tiên ở tập truyện này là yếu tố tự thuật
hấp dẫn, cuốn hút người đọc. Là nhà thơ, Nguyễn Duy Toàn đã tựa vào thế
mạnh của ngôn từ giàu cảm xúc để trần thuật những sự kiện mà nhân vật đã
trải qua. Vì vậy mà truyện đậm chất trữ tình. Ở mỗi chương tác giả luôn
có cách dẫn dắt, vận động linh hoạt, sinh động.
Ở chương I: (Thời thơ ấu) tác giả đã kể về lai lịch của nhân vật tôi
với một giọng văn truyền cảm. "Tôi được sinh ra và lớn lên bên hữu ngạn
sông Trà, nơi dòng nước trong xanh ngọt ngào kia, sắp hòa mình vào biển
lớn, qua Cửa Đại lở bồi, sóng ầm ào thét gọi suốt ngày đêm. Thôn tôi ở
gọi là thôn Hổ Tiếu, nghe ngồ ngộ làm sao. Theo gia phả gia tộc tôi để
lại, là thôn Hổ Khiếu (Cọp Gầm) xứ Bàu Đình. Tổ nhà tôi mấy đời làm quan
nho nhỏ, trong các triều đại nhà Nguyễn, không được ghi lại cụ thể, bởi
ngọn lửa chiến tranh qua các thời kỳ, đã thiêu hủy những gì tổ tiên để
lại. Chỉ biết ông cố tên Nguyễn Phú, làm ngự tiền thị vệ triều Khải
Định… Ba tôi thời trẻ vào Nam, làm cai ở đồn điền cao su Phước Long, sau
về làm ruộng chăn nuôi, và tham gia một vài công tác ở địa phương". Còn
tuổi thơ của nhân vật tôi cũng giống như bao đứa trẻ con nhà nông khác
là những chuỗi ngày vất vả phải vừa đi học, vừa đi chăn bò cắt cỏ dọc
bãi sông Trà Khúc; là những ngày tắm sông, tập bơi chết hụt, hái trộm
ổi, mận, chia phe đá đít, đánh lộn; là những trận đòn roi nhừ tử…
Sau khi giã từ tuổi thơ, nhân vật tôi bước vào đời với những niềm vui.
"Vào những đêm trăng sáng, trai gái từng nhóm một, đi bên nhau dưới ánh
trăng vàng, làm dáng làm duyên nói cười thân mật, rồi kéo nhau về, đàn
hát đến tận khuya. Vào mùa thu hoạch, chúng tôi quây quần trên sân lảy
bắp, cùng thưởng thức món bắp rang, ngào đường hoặc mắm cái, giòn tan
thơm phức, đến ngây ngất cả người (nhất là khi ở xa, nghe mùi mà chưa
được nếm, gợi thèm rỏ dãi). Nay nhà này mai nhà khác, chúng tôi cứ thế
vòng công nhau. Và mỗi đêm như thế, là không khí văn nghệ vô cùng sôi
nổi, qua trò chơi xì điện". (Chương II: Vào đời). Bên cạnh những niềm
vui bên bạn bè, người yêu, nhân vật tôi còn có những nỗi buồn tê tái khi
tình đầu tan vỡ. "Tôi ra đứng ngắm lầu đài hoa xơ xác, mà uất nghẹn
dâng trào. Vốn tính nóng nảy không kìm chế được, tôi lấy dao ra, băm vằm
hàng trăm nhát. Lầu đài hoa tan tành, chỉ còn trơ trụi hai cái cội đáng
thương…" Rồi mối tình thứ hai cũng tan vỡ, nhân vật tôi "nghe như đất
trời sụp đổ. Trong cơn địa chấn hãi hùng, cõi lòng tôi tan nát". (Chương
II: Vào đời).
Vẫn chất giọng truyền cảm, tác giả kể về những tháng ngày mà nhân vật
tôi "làm việc nhà nước" (tại Trạm Dầu Thực Vật Nghĩa Hành). Ở chương này
tác giả chỉ kể sơ qua công việc của tôi, còn phần lớn dành để kể về
những cuộc tình mà tác giả cho là "chẳng lấy gì mặn mà lãng mạn". Trong
thời gian này nhân vật tôi đã làm cho bao cô thôn trinh phải dở khóc dở
cười. "Tôi đã có, lần lượt sau vài năm, hai mươi mốt người tình, khắp
những miền tôi đã bước chân qua. Hai mươi mốt thôn trinh, mặn mà duyên
dáng, đã yêu tôi và dở khóc dở cười". (Chương III: Làm việc nhà nước).
Sau khi nghỉ việc, vì công ty giải thể, về vui thú mộng điền viên chẳng
đặng, nhân vật tôi lại phiêu bạt khắp miền non nước. Và trong những
tháng năm phiêu bạt ấy nhân vật tôi phải trải qua biết bao sóng gió dữ
dằn với những trận hổn chiến trên bờ dưới nước… nhưng tất cả đều bình
an. Khi đã mỏi gối chùn chân, nhân vật tôi phải "neo đời nơi miền đất
hứa". Và giờ đây anh đã có cuộc sống sung túc an lành nơi đất khách quê
người.
Đọc "Dòng đời" của Nguyễn Duy Toàn, ta thấy những hồi ức của tác giả
không chỉ xoay quanh cảnh ngộ của bản thân mình mà còn mở ra không gian,
thời gian dài rộng hơn làm hiện lên nhiều gương mặt thân thương của
những người thân, bạn bè như người mẹ, người cha, người vợ, những người
bạn: "Má tôi là một người phụ nữ chịu khó chịu thương, tần tảo sớm hôm
đồng sâu ruộng cạn, vườn cận bãi xa, chợ quán bốn mùa, nuôi nấng chị em
tôi". (Chương II: Vào đời). Nghĩ đến mẹ cha, nhân vật tôi cảm thấy mình
có lỗi và tự sám hối: "Đời nào còn kiếp sau, để ta không làm một đứa con
bất hiếu. Vì mê chơi, mà vui đời phiêu lãng, vì đói nghèo mà cất bước
ly hương. Giờ ngồi nhẫm lại, sáu mươi năm cuộc đời, ta ở bên mẹ cha được
mấy ngày, trừ cái thời niên thiếu ấu thơ xưa". (Đoạn kết). Riêng người
vợ, nhân vật tôi rất thương yêu, luôn chung thủy: "Với tôi, vợ là trên
hết, không có gì trên thế gian này, có thể đánh đổi được". (Chương III:
Làm việc nhà nước). Kể về người vợ với những đức tính tốt đẹp, Nguyễn
Duy Toàn đã dành riêng một chương như một lời tri ân. (Chương VIII: Vợ
anh ngày ấy).
Có thể nói với sự kết hợp hài hòa giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm, tập
tiểu thuyết "Dòng đời" của Nguyễn Duy Toàn (Lưu Lãng Khách) là những
trang đời thấm đẫm yêu thương.
Chúng ta cùng đón nhận và sẻ chia những nỗi niềm của tác giả Nguyễn Duy
Toàn trong tập tiểu thuyết này. Hy vọng "Dòng đời" sẽ đọng mãi trong
lòng bạn đọc.
Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc xa gần!
Quảng Ngãi, cuối hạ 2018
PHẠM VĂN HOANH
HỘI VHNT QUẢNG NGÃI
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét